Đại tác cửu thú tư quy kỳ 1 代作久戍思歸其一 • Làm thay người đi thú lâu năm mong được về kỳ 1 Thơ » Việt Nam » Nguyễn » Nguyễn Du » Nam trung tạp ngâm » Làm quan ở Quảng Bình (1809-1812)

 

TRANG THƠ NGUYỄN DU

Đại tác cửu thú tư quy kỳ 1 代作久戍思歸其一 • Làm thay người đi thú lâu năm mong được về kỳ 1

Thơ » Việt Nam » Nguyễn » Nguyễn Du » Nam trung tạp ngâm » Làm quan ở Quảng Bình (1809-1812)

Phiên âm

Đại tác cửu thú tư quy kỳ 1

Quan ngoại thu phong tống địch xuy,

Ban Siêu đầu bạch vị thành quy.

Thập niên hứa quốc quân ân trọng,

Thiên lý ly gia lữ mộng trì.

Dạ tú vinh hoa thân ngoại huyễn,

Triêu vân danh lợi nhãn tiền phi.

Lũng thiên tuế tuế qua điền thục,

Khổ tận cam lai thượng hữu kỳ.

*

Dịch nghĩa

Gió thu ngoài ải đưa tiếng địch đi xa

Ban Siêu đầu bạc vẫn chưa được về

Mười năm dâng mình cho nước, ơn vua nặng

Nghìn dặm lìa nhà, giấc mộng lữ thứ kéo dài

Vinh hoa như áo gấm đi đêm, chỉ là ảo ảnh ngoài thân

Danh lợi như bóng mây buổi sáng, đổi khác ngay trước mắt

Bên đường đất Lũng, năm này sang năm khác ruộng dưa lại chín

Hết khổ đến sướng còn có ngày về

Chú thích

Ban Siêu :Người đời Đông Hán 東漢, làm tướng đi đánh các nước Tây Vực 西域 hơn ba mươi năm, lúc già mới được về nhà nghỉ.

Lũng thiên : Đường ở nơi bờ ruộng, nơi bãi tha ma ở đất Lũng, tức ở chốn đồn trú xa xôi.

Qua điền thục : Liên Xưng và Quản Chi Phủ đi thú đất Quý Châu, khi đi thì mùa dưa chín, hẹn cùng người nhà đến mùa dưa chín năm sau sẽ về (theo "Tả truyện"). Tức là đi thú chỉ một năm. Còn người trong này thì năm nào cũng thấy dưa chín ở bên cạnh nơi đồn trú, nhưng chưa được về.

*

 

CẢM DỊCH

Gió thu vọng tiếng sáo lê thê

Đầu bạc Ban Siêu chẳng được về

Nợ nước mươi năm lìa cố quận

Ơn vua mấy độ biệt ly quê

Ngoài thân áo gấm nào chi chuộng

Trước mắt công danh nỏ có mê

Luống đợi bao mùa dưa rã chin

“Cam lai khổ tận” lại đề huề

HƯƠNG  THỀM MÂY – 22.6.2025